افتراهای جنیان (قرآن)از شیوه‌های فریب کارانه جنیان، افترا و دروغ پردازی آنها بود که مورد اعتراض جنیان مؤمن قرار گرفت. ۱ - افتراهای جنیان۱.۱ - شیوه فریب کاریافترا و دروغ پردازی، از شیوه‌های فریب کارانه جنیان بود. وکذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیـطین الانس والجن یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا ولو شاء ربک ما فعلوه فذرهم وما یفترون. «اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جن قرار دادیم آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می گفتند و اگر پروردگارت می خواست، چنین نمی کردند (و می توانست جلو آنها را بگیرد ولی اجبار سودی ندارد.) بنا بر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار.» ۱.۱.۱ - معنی شیطانشیاطین جمع شیطان معنی وسیعی دارد و به معنی هر موجود سرکش و طغیانگر و موذی است، و لذا در قرآن به انسانهای پست و خبیث و طغیانگر نیز کلمه "شیطان" اطلاق شده است، همانطور که در آیه فوق کلمه شیطان هم به شیطانهای انسانی و هم به شیطانهای غیر انسانی که از نظر ما پنهانند اطلاق شده، اما "ابلیس" اسم خاص برای شیطانی است که در برابر آدم ع قرار گرفت و در حقیقت رئیس همه شیاطین است!: بنا بر این شیطان اسم جنس و ابلیس اسم خاص (علم) است. ۱.۱.۲ - وسوسه های شیطانیدر این آیه توضیح داده می‌شود که وجود اینگونه دشمنان سرسخت و لجوج در برابر پیامبر اسلام ص که در آیات قبل به آن اشاره شد، منحصر به او نبوده، بلکه" در برابر تمام پیامبران دشمنانی از شیاطین جن و انس وجود داشته‌اند" (و کذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیاطین الانس و الجن). و کار آنها این بوده که" سخنان فریبنده‌ای برای اغفال یکدیگر به طور اسرار آمیز و احیانا در گوشی به هم می‌گفتند" (یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا). ۱.۲ - افترا به خداسفیهان جن با شریک و همسر و فرزند قائل شدن برای به خدا، به خداوند افترا می‌زدند. قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن فقالوا انا سمعنا قرءانـا عجبـا• یهدی الی الرشد فـامنا به ولن نشرک بربنا احدا• وانه تعــلی جد ربنا ما اتخذ صـحبة ولا ولدا• وانه کان یقول سفیهنا علی الله شططـا• وانا ظننا ان لن تقول الانس والجن علی الله کذبـا. «بگو: به من وحی شده است که جمعی از جن به سخنانم گوش فرا داده اند، سپس گفته اند: «ما قرآن عجیبی شنیده ایم... • که به راه راست هدایت می کند، پس ما به آن ایمان آورده ایم و هرگز کسی را شریک پروردگارمان قرار نمی دهیم! • و اینکه بلند است مقام با عظمت پروردگار ما، و او هرگز برای خود همسر و فرزندی انتخاب نکرده است! • و اینکه سفیه ما (ابلیس) درباره خداوند سخنان ناروا می گفت! • و اینکه ما گمان می کردیم که انس و جن هرگز بر خدا دروغ نمی بندند!» ۱.۲.۱ - شریک برای خداقابل توجه اینکه گویندگان جن در اینجا مخصوصا روی این مطلب تکیه می کنند که خداوند همسر و فرزندی ندارد، و این تعبیر احتمالا اشاره به نفی خرافه‌ای است که در میان عرب وجود داشت، می گفتند: ملائکه دختران خدا هستند از همسری از جن که خداوند برای خود برگزیده! همین معنی به عنوان یک احتمال در تفسیر آیه ۱۵۸ سوره صافات نیز آمده است و جعلوا بینه و بین الجنة نسبا: " آنها میان خداوند و جن خویشاوندی قائل شدند". ۱.۳ - اعتراض جن هاافترای عده‌ای از جنیان به خداوند، مورد اعتراض جن‌های مؤمن بود. قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن فقالوا انا سمعنا قرءانـا عجبـا• یهدی الی الرشد فـامنا به ولن نشرک بربنا احدا• وانه تعــلی جد ربنا ما اتخذ صـحبة ولا ولدا• وانه کان یقول سفیهنا علی الله شططـا• وانا ظننا ان لن تقول الانس والجن علی الله کذبـا. «بگو: به من وحی شده است که جمعی از جن به سخنانم گوش فرا داده اند، سپس گفته اند: «ما قرآن عجیبی شنیده ایم... • که به راه راست هدایت می کند، پس ما به آن ایمان آورده ایم و هرگز کسی را شریک پروردگارمان قرار نمی دهیم! • و اینکه بلند است مقام با عظمت پروردگار ما، و او هرگز برای خود همسر و فرزندی انتخاب نکرده است! • و اینکه سفیه ما (ابلیس) درباره خداوند سخنان ناروا می گفت! • و اینکه ما گمان می کردیم که انس و جن هرگز بر خدا دروغ نمی بندند!» ۱.۴ - اجتناب از افترااجتناب از افتراهای جنیان لازم است. وکذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیـطین الانس والجن یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا ولو شاء ربک ما فعلوه فذرهم وما یفترون. «اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جن قرار دادیم آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می گفتند و اگر پروردگارت می خواست، چنین نمی کردند (و می توانست جلو آنها را بگیرد ولی اجبار سودی ندارد.) بنا بر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار.» ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۵۳۴، برگرفته از مقاله «افتراهای جنیان». |